Како се ближи есента, а со неа и неизвесното, а најавувано враќање на најмладите во училишните клупи и градинките, родителите се почесто се прашуваат што ќе биде со нивните деца; треба ли да ги држат дома или да ги пуштат да се социјализираат? Вестите како оние кои на почетокот на неделава стигнаа од САД, само внесуваат дополнителна нервоза.
“Не е фер да се каже дека коронавирусот не им штети на децата. Веќе имавме 90 смртни случаи на деца во само неколку месеци“, изјави во понеделникот д-р Шон О’Лери, потпретседател на Одборот за заразни болести на Американската академија за педијатрија. Во последните четири недели бројот на заразени деца е зголемен за енормни 90 проценти, а бројот на хоспитализирани е удвоен.
Некој ќе рече дека дека се американски бројки, а оние повнимателните ќе кажат дека е подобро да се дува и на ладно, отколку да чекате прво да се изгорите. Образецот глобално е ист: децата на почетокот на пандемијата седеа дома, па не изненадува што бројот на заразени беше мал.
“Децата едноставно немаа толку контакти. Како во последно време се повеќе се дружат, така расте и бројот на заразени“, вели д-р Санјаи Гупта, загрижен што ќе се случува кога децата ќе се вратат во училиштата и во градинките.
КАКО ДА ПРЕПОЗНАЕТЕ СИМПТОМИ
Симптомите кај децата и возрасните помалку или повеќе се исти: кашлица, треска, губење на осетот за мирис, потешкотии со дишењето, осип, слабост, поспаност… Но, многу, особено мали деца не покажуваат никакви знаци дека се заразени и дека го пренесуваат вирусот на други. Супер за децата, но тие така стануваат подвижни темпирани бомби.
“Децата може да бидат искра, а ние не сакаме оганот да се шири. А, најдобриот начин да се ослободиме од пожарот е горивото да го држиме подалеку од шумата“, предупредуваат педијатрите.
Единствен начин на кој родителите може да се посомневаат на асимптоматска болест е да во секој момент знаат што се случува со нивните деца.
“Познавањето на нивните навики, со кого се сретнуваат, колку се изложени на опасности, тоа е клучно“, вели педијатарот д-р Даниел Коен и предупредува дека не е исто ако детето не носи маска во средина во која расте или опаѓа бројот на случаи на зараза.
Дали треба да се тестираат асимптоматските деца на коронавирусната инфекција, зависи од тоа колку често децата се изложени на други луѓе и способноста на тестирање во земјата. Притоа, најважо е да се придржуваат на мерките кои влијаат на намалување на преносот на вирусот – носење маски, миење раце, одржување дистанца…
РЕТКА, НО ТЕШКА БОЛЕСТ ПОВРЗАНА СО КОВИД-19
Родителите ги исплаши и веста за појавата на мултисистемскиот воспалителен синдром кај децата. MIS-C е ретка и необична појава која може да се манифестира неколку дена, па дури и недели откако детето било изложено на новиот коронавирус.
Тоа е редок синдром, налик на Кавасаки синдромот, почесто забележан во САД и Велика Британија отколку во другите земји во светот, а засега никој не знае зошто. Американскиот центар за контрола и превенција на болести досега има потврдени 570 случаи на MIS-C ширум земјата, вклучувајќи и 10 смртни случаи. Просечната возраст на заболените е осум години.
Трагите на овој редок синдром се карактеризираат со трајна треска без јасна причина, а меѓу симптомите се наведуваат и болка во стомакот, пролив, отечени жлезди, црвенило, отечени екстремитети, испукани усни, конјуктивитис. Можни се и респираторни проблеми, а најраширени се разни дигестивни пречки кои се пријавени кај 80 до 90 проценти од малите пациенти.
Децата кои ќе ги зафати овој синдром може да паднат во состојба на шок, органите им откажуваат, а крвната слика покажува високо ниво на воспаление.
КАКО ДА ЗНАЕТЕ ДАЛИ ДЕТЕТО Е БОЛНО ИЛИ Е ПОД СТРЕС?
Како да препознаете дали детето е болно или можеби само избегнува рано станување наутро и дневни обврски? Стручњаците велат дека во време на пандемија, подобро е да претпоставите дека детето не ги лажира симптомите.
“Многу деца на пандемијата реагираат со депресивни состојби или промени на расположението, па и тоа може да влијае на нивото на енергија и мотивација“, вели д-р Џени Радески од Универзитетот во Мичиген.
Сите денес ги складираме стресовите во своите тела. Затоа, вели таа, кога кај детето се распрашувате за симптомите, не поставувајте директни прашања за болка во грлото или во стомакот. Децата на таквите прашања автоматски одговараат со да или со не.
“Наместо тоа, прашајте ги: Каде не ти е добро; покажи. Како се чувствуваш?“, советува д-р Радески. Ако не сте сигурни, додава таа, повикајте лекар, тој ќе знае да разликува органски од психосоматски реакции.
