Прим. д-р Љиљана Којиќ: Температура од инфекција кај здраво дете не може да доведе до оштетување на мозокот

ПИШУВА:
Прим. д-р Љиљана Којиќ
педијатар

♦♦♦♦♦♦♦

5 ФАКТИ ЗА ТЕМПЕРАТУРАТА КАЈ ДЕЦАТА
КОИ СЕКОЈ РОДИТЕЛ МОРА ДА ГИ ЗНАЕ

Неодамнешна студија во списанието Педијатрија (Pediatrics) на Американската Академија за педијатрија (American Academy of Pediatrics) укажува на потребата лекарите дополнително да се ангажираат за едукација на родителите во врска со температурата кај децата, како и во врска со лековите за намалување на температурата.

Голем број родители се плашат нивното дете да не добие температура, или имаат „температурна фобија“. Потполно ми е јасно зошто. Имено, децата стануваат чудни кога имаат температура: немирно спијат, не јадат, плачат, стануваат раздразливи, нервозни и тажни. Некои од нив дури и добиваат грчеви кои се должат на нагол скок во температурата. Неретко, една од првите консултации на родителите со педијатар е токму околу тоа како да постапат кога детето има температура.

Грижата за температурата кај детето има долг историјат не само во нашите краишта, туку и во светската историја на разни култури. Бројни се религиските ритуали и празноверија околку намалувањето на покачената температура кај децата. И додека кај нас бајачките „гаселе жарчиња“ на дете со температура или ставале вендузи, кај старите Римјани постоел обичај да ги сечат ноктите на детето кое има темпаратура, да ги залеат со восок и да ги закачат на вратата на соседите, во надеж дека температурата „ќе си оди“ од нивниот дом кај соседите. Вистинска среќа е што старите Римјани веќе не постојат, па не можат да ни бидат соседи. Шега на страна, со сигурност знам дека во нашата земја и денес се користат вендузи како лек против температура.

Секое дете различно реагира на температурата. Затоа, независно од нумеричката вредност на термометарот набљудувајте го вашето дете: неговата активност и способноста да се рехидрира, односно да пие течности. Ако сте загрижени, тогаш побарајте го вашиот педијатар за да се договорите за следните чекори

Затоа, еве ги петте научни факти за температурата, кои главно се комплетно спротивни од она што нашите мајки го говореле за покачената температура. Сепак, цел на овој текст не е да ги дискредитира бабите, туку да ја намали „температурната фобија“ и да придонесе за правилен третман на детето со температура. И секако, да придонесе следниот пат кога нашето малечко ќе има топло чело и зажарени обравчиња, тоа да не предизвика панично однесување и „хаварија од планетарни размери“ во нашиот дом.

1. Нема број на термометарот кој бара да „летнете“ веднаш кон ургентниот центар. Не. Дури ниту температура од 39.9 ⁰С или 40 ⁰С. Со неколку многу специфични исклучоци, децата не мораат да имаат „нормална“ температура за време на болест, температурата и треската се нормален, здрав начин на кој телото се бори со секојдневните инфекции. Бактериите и вирусите, кои го напаѓаат нашето тело ја „обожаваат“ т.н. „нормална температура“. Но затоа многу потешко се размножуваат при покачена температура. Затоа температурата е една голема „воена операција“ која имуниот систем на детето ја презема за да се справи со предизвикувачите на инфекцијата. Значи, температурата не е непријател. Вирусите и бактериите се. Температурата е средство, со кое нападнатиот имун систем се бори против напаѓачите.

Затоа запомнете: Кога ќе видите висока бројка на термометарот, тоа значи дека телото на Вашето дете успешно се бори против инфекцијата.

Температурата е една голема „воена операција“ која имуниот систем на детето ја презема за да се справи со предизвикувачите на инфекцијата. Значи, температурата не е непријател. Вирусите и бактериите се

2. Висината на температурата не секогаш соодејствува на тежината на инфекцијата. Има сериозни инфекции кои не се проследени со многу висока температура, и обратно – лесни инфекции кои даваат многу висока температура. Бројни се дефинициите за висока температура. Во голем број учебници покачената температура се дефинира како температура над 100 ⁰Ф, или над 37.7 ⁰С. Колку живата во термометарот е над 37.7 ⁰С, скоро да е потполно небитно. Дали е 38.3 ⁰С или 39.5 ⁰С е сеедно. Во мојата ординација доаѓаат деца со температура 39.7 ⁰С и се весели, играат и витални се. И обратно: има деца кои со температура 37.6 ⁰С делуваат доста болно. Секое дете различно реагира на температурата. Затоа, независно од нумеричката вредност на термометарот набљудувајте го вашето дете: неговата активност и способноста да се рехидрира, односно да пие течности. Ако сте загрижени, тогаш побарајте го вашиот педијатар за да се договорите за следните чекори.

3. Температурата не мора да се лекува со лекови. Температурата му помага на телото да се бори против инфекцијата. Лековите за температура се потребни само тогаш, кога гледате дека вашето дете се чувствува лошо. Целта на антипиретиците (лековите против покачена температура) не е да ја вратиме „нормалната“ температура, тие се лекови кои ќе му помогнат на вашето дете да се чувствува подобро. И затоа, освен кај дете кое има историја на грчеви од температура, или има некоја форма на епилепсија, ние, педијатрите не ги даваме на температури пониски од 38.5 ⁰С.

Половина родители погрешно го дозираат лекот за температура. Или го предозираат, или, почесто – даваат помала доза од потребната. Лекот треба да се дозира според тежината, а не според возраста

При покачаена температура децата можат да не спијат добро, да не јадат, или уште полошо – да не пијат. Во таква прилика, дајте му на вашето дете лек за температура, зашто на тој начин ќе го намалите ризикот од дехидратација.

4. Половината родители погрешно го дозираат лекот за температура. Или го предозираат, или, почесто – даваат помала доза од потребната. Лекот треба да се дозира според тежината, а не според возраста. Секогаш употребете го дозерот што доаѓа заедно со лекот. Ако сте го загубиле оригиналниот дозер – дозирајте со стерилен пластичен шприц од аптека, или со медицинска лажичка или чашка, на која има ознаки за милилитри. Домашните лажичиња за кафе варираат многу во големина, и затоа често не се точна мерка.

Некои родители намерно даваат помала доза со образложение: „Му дадов само пола доза, зашто не сакав да му давам лек“.

Половина доза нема да заврши никаква работа, како да не сте дале ништо.

Ако чувствувате дека на детето му е потребен лек за температура тогаш дајте ја точната доза.

5. Температурата не го оштетува мозокот. Кај секој човек (и дете) со нормална мозочна функција, постои механизам за ладење. Секој здрав мозок има внатрешен „термостат“, кој ќе спречи покачената температура да доведе до оштетување на мозокот. Само кај топлотен удар или хипертермија, високата температура може да го оштети мозокот (и другите органи). Хипертермијата се јавува кога центарот за регулирање на температурата е оштетен од повреда или тумор, па не може да ја намали температурата во мозокот, или кога детето на топол ден е затворено во автомобил. Температура од инфекција кај здраво дете не може да доведе до оштетување на мозокот.

ВАЖНА НАПОМЕНА: СИТЕ ОВИЕ СТАВОВИ НЕ ВАЖАТ ЗА ДЕЦА ПОД 3 МЕСЕЦИ, ОСОБЕНО ЗА НОВОРОДЕНИТЕ. ПРИ ПОКАЧЕНА ТЕМПЕРАТУРА КАЈ НОВОРОДЕНО ИЛИ ДОЕНЧЕ ПОМАЛО ОД 3 МЕСЕЦИ, ВЕДНАШ ОДНЕСЕТЕ ГО НА ЛЕКАР.

◊◊◊◊◊◊◊

ПОВЕЌЕ ОД ИСТИОТ АВТОР, ПРИМ. Д-Р ЉИЉАНА КОЈИЌ:

• УВБ зраците се главен виновник за настанок на рак на кожата
• ПРЕМАЛО Е И НЕМОЌНО – Ако бебето упорно плаче не се обидувајте да го дисциплинирате, туку понудете му утеха
• Интервју со прим. д-р Љиљана Којиќ: Предвремено родените деца растат малку побрзо од врсниците и ги стигнуваат
  

  ---

• Бебешката кожа е нежна, но не е чиста, затоа бебето треба да се бања секојдневно
• Нема среќно бебе ако мајката е несреќна и преморена
• Глад, престегната пелена, грчеви, никнување на запчиња, „скок во растењето“- причини за силен плач кај малите бебиња
• МОРБИЛИТЕ НЕ СТИВНУВААТ. Жени кои планираат бременост не би смееле да останат бремени 4 недели по примање на ММР вакцина
• Како да одбегнете амонијакален дерматит кај бебето
• РОДИТЕЛИТЕ ПРАШУВААТ, ПЕДИЈАТРИТЕ ОДГОВАРААТ… Тазе прележана варичела не е пречка за вакцинирање со ММР
• Oдбраната од инфекции скоро и да не постои кај предвремено родените деца
• Секогаш ставајте го бебето да спие на грб
• Што треба да знаете ако сте родители на предвремено родено бебе? (1)
• Не го споредувајте вашето прематурче со бебињата-врсници на вашите пријателки кои се термински зрели новороденчиња (2)