Малите сипаници се една од најконтагиозните болести во светот, со потенцијал да бидат проследени со екстремно тешка клиничка слика. Согласно последните достапни проценки за 2017 година, малите сипаници предизвикале околу 110.000 смртни случаи. Дури и во развиените земјите, компликациите резултираат со хоспитализација до кај една четвртина од случаите и може да доведат до доживотна попреченост, од оштетување на мозокот и слепило до губење на слухот.
Најдобрата заштита од оваа болест е примање на две дози вакцина која содржи компонента против мали сипаници, а која често е достапна во комбинирани вакцини со компоненти против заразни заушки и/или рубеола
Првиот знак на мали сипаници е обично висока температура, која почнува околу 10 до 12 дена по изложеноста на вирусот и трае 4 до 7 дена. Во почетната фаза, може да се појави секреција од носот, кашлица, црвени и насолзени очи и мали бели дамки на внатрешниот дел (слузокожата) од образите. По неколку дена избива исип, обично на лицето и горниот дел на вратот.
Повеќето смртни случаи поврзани со мали сипаници се предизвикани од компликации поврзани со оваа болест како што се слепило, енцефалитис (инфекција која предизвикува оток на мозокот), тешка дијареја и последователна дехидратација, инфекции на увото или респираторни инфекции, како пневмонија
Ризик од инфекција за меѓународни патници
Во текот на последните месеци, регистрирани се пикови на зголемен број на заболени лица, вклучително и во земји со висок опфат со вакцинација, бидејќи болеста брзо се шири меѓу кластерите на невакцинирани лица.
Малите сипаници се шират со кашлање и кивање, близок личен контакт или директен контакт со секрети од носот или грлото. Вирусот останува активен и заразен во воздухот или на заразени површини до 2 часа. Може да се пренесе од страна на заразено лице од 4 дена пред почетокот на исипот до 4 дена по избувнувањето на исипот.
Невакцинираните мали деца се со најголем ризик од мали сипаници и компликации.
Секое лице без имунитет (лице кое не е вакцинирано со 2 дози на вакцина која содржи компонента против мали сипаници) може да се зарази.
Препораки поврзани со патување за спречување на меѓународно ширење на мали сипаници:
-
Неодамнешните епидемии на мали сипаници ги истакнуваат празнините во заштитата од болеста кај децата и возрасните. Сите патници треба да го проверат нивниот актуелен вакцинален статус и да се осигурат дека добиле две дози на вакцина која содржи компонента против мали сипаници.
-
Патниците кои не се сигурни каков е нивниот вакцинален статус против мали сипаници треба да добијат најмалку една доза на вакцина која содржи компонента против мали сипаници. СЗО препорачува патниците да се вакцинираат против мали сипаници најмалку 15 дена пред патувањето.
-
Вакцината против сипаници може да се администрира истовремено со други вакцини препорачани за патници, како што е вакцината против жолта треска.
-
СЗО препорачува децата на возраст од 6 месеци да добијат дополнителна доза на вакцина која содржи компонента против мали сипаници, ако патуваат во земји каде што се регистрираат епидемии на мали сипаници. Децата на возраст меѓу 6 и 9 месеци кои примиле дополнителна доза на вакцина која содржи компонента против мали сипаници, исто така, треба да добијат две дози на вакцина која содржи компонента против мали сипаници на препорачаната возраст, според националниот календар за имунизација на земјата.
-
Сите патници треба да побараат совет од својот матичен лекар и да бидат свесни за ризикот од изложеност на вирусот на мали сипаници, како и начините на пренос и симптомите на болеста.
-
Вакцините кои содржат компонента против мали сипаници не се препорачуваат кај бремени жени, се вели во препораките на СЗО, кои ги пренесува Институтот за јавно здравје.
Од март Германија воведува задолжително вакцинирање против мали сипаници
Од март идната година вакцинирањето против мали сипаници ќе биде задолжително за децата и за вработените во градинките и училиштата во Германија.
Кабинетот на Ангела Меркел го одобрил предлогот, откако било утврдено дека бројот на заразени со сипаници значително се зголемил изминативе години, по што Бундестагот треба да го усвои законот. Според програмата која во фази ќе почне да се спроведува од март 2020 година, родителите на училишните деца, што ги опфаќа и градинките, ќе мора да приложат доказ за направено вакцинирање. Во спротивно, детето нема да биде примено во градинка, а родителите ќе бидат казнети, додека казната може да изнесува најмногу 2.500 евра.
Досега вакцинирани 32.653 лица на возраст до 14 години со МРП вакцина
Вкупниот број вакцинирани лица на возраст до 14 години со МРП вакцина, од почетокот на епидемијата со морбили (мали сипаници) во земјава изнесува 32.653 лица, информираа деновиве од Министерството за здравство. Од нив, 16.082 деца се вакцинирани на територија на град Скопје, додека пак, 16.571 дете е вакцинирано во останатиот дел од државата.
Епидемијата на морбили во земјава стивнува, кога ќе се прогласи прекинување?
„Епидемијата со морбили стивнува, но потребно е најмалку 2 недели да не биде пријавен ниту еден случај за да може да се прогласи прекинување на епидемија“, објаснува проф. д-р Александра Грозданова, претседателка на Комитетот за имунизација.
Во текот на минатата недела (од 06.07 до 12.07.2019) биле пријавени вкупно 11 сомнителни случаи. Од нив, 10 случаи се класифицирани како мали сипаници, што покажува намалување од 30 проценти, во споредба со минатата недела. Од вкупниот број пријавени случаи, седум се од Скопје, а останатите тројца од Куманово. Според вакциналниот статус, девет од регистрираните случаи се невакцинирани, непотполно вакцинирани или со непознат вакцинален статус. Оваа недела не се регистрирани нови случаи на мали сипаници кај здравствени работници.
Во целата држава остануваат уште 10.203 невакцинирани деца на возраст до 14 години. Потребно е да се засили спроведувањето на вакцинацијата, особено на предучилишните деца надвор од Скопје, каде од вкупно 19.494 невакцинирани, досега се вакцинирани само 11.130 деца. Вакцинацијата е единствената мерка за заштита од мали сипаници. Сите деца што се невакцинирани, за да се заштитат од заболувањето, треба веднаш да се вакцинираат, апелираат од Министерството за здравство.
