Зборовите имаа голема моќ, може да не мотивираат, активираат, да не направат среќни, но можат и да не растажат, повредат, блокираат. Затоа е важно внимателно да се бираат, како и начинот на кој нештата ќе се кажат, особено кога разговараме со децата.
Кога е во прашање градењето на квалитетен однос помеѓу родителите и децата, важно е комуникацијата да биде позитивна, мотивирачка, насочена кон решенија, бидејќи тоа носи бројни придобивки. Со оглед дека децата учат така што не набљудуваат, гледаат и повторуваат, со тоа родителите стануваат пример и може да се очекува и тие да го практикуваат моделот на позитивна комуникација.
Целта е со детето да се изгради однос на доверба, да знае дека сте тука за него и да може да ви каже како се чувствува и што сака, но и вие да може да разговарате со него така да може да ве разбере.
- Заборавете на критика
Родителите, но и останатите возрасни, секојдневно изговараат реченици за кои не се ни свесни дека всушност се критика – Пак си ја извалкал блузата! Ќе ја напишеш ли еднаш домашната на време, да не доцниш на тренинг? Ти мора ли последен да излезеш од училиште?… Зад нив не стои лоша намера, тоа е повеќе констатација, но кога тоа често се повторува во ваква форма, детето ги доживува многу посериозно отколку што родителите мислат. Во почетокот детето може да создаде слика дека што и да направи не е доволно добро, а подоцна може да креира мислење за себе дека не чини. Јасно е дека не може да се изгради однос на доверба ако едната личност не се чувствува пријатно во комуникацијата, па добро е родителот кој ќе препознае дека изговара критика, да го смени начинот на кој на детето ќе му каже што сака. На пример – Биди внимателен кога ќе си играш, сите маици веќе се валкани. Почни на време да ја пишуваш домашната, за да стигнеме на тренинг. Те молам побрзај кога ќе завршат часовите.
- Користете мирен тон
Кога викаме или зборуваме прегласно, на соговорниците им е непријатно, а особено на децата. Викањето ја подига тензијата и на родителот и на детето, тоа станува вознемирено и може да влезе со силна емотивна состојба, да чувствува тага, страв или бес. Кога сме по влијание на силни емоции, не може да примаме информации, значи детето не може да разбере што се зборува. Ако родителот погласно каже – Па, ме слушаш ли што ти зборувам! Ајде повтори што реков! – за детето е тоа невозможно. Ова родителите дополнително ги фрустрира и тоа е магичен круг и неможност за воспоставување на однос на почитување и доверба.
- Насочување на вниманието кон решенија
Постојаното укажување на грешките кои детето ги прави ќе му создаде отпор кон некоја активност и ќе му ја разниша самодовербата. Она што возрасните често го забораваат е дека од грешкире се учат најважните лекции, а за тоа го научи и детето, вниманието треба да се насочува во тој правец.
Ако родителот зборува – Па, што не внимаваш, види што направи, ја истури супата на маса! Да почнеше навреме да учиш нема да добиеше двојка. Секако ќе се смрзнеш кога си облека кратки ракави! – и тука единственото што детето гледа е грешка и критика. Тоа за последица има чувстви на вина, а од тоа чувство не може да се развие мотивација, ниту нешто да се научи.
Покорисно е родителот да каже – Кога ќе ти се истури супата, земи крпа, избриши и стави си повторно. Си добил лоша оценка оти си играл, а не си учел. Што сега може да заклучиш од тоа? Надвор е многу ладно за кратки ракави. Слаедниот пат носи џемпер или облечи се потопло.
На овој начин, вниманието на детето се насочува решенија кои му се корисни, на можности кои му се на располагање, неутрални сме, нема лошо чувство, лутина, критика и од оваа позиција детето учи на своите грешки наместо да се чувствува лошо поради нив.
