Предизвикувач на мононуклеозата е вирус од групата на херпес вируси (Епштајн-Баров вирус). За пренос на вирусот од заболено на здраво дете потребен е “близок“ контакт. Кога децата често се во близок контакт во колективот, вирусот релативно лесно се пренесува, па не се ретки ни помали епидемии.
Вирусот првично се населува во слузокожата на горните респираторни патишта, каде и се размножува. Потоа се шири во локалните лимфни јазли, а подоцна, преку крвта и по целиот организам.
Инкубација – време од влез на вирусот во организмот до првите симптоми на инфекцијата, трае од 30 до 50 дена. Од тие причини, тешко е да се открие почетокот на ланецот на инфекцијата. Бидејќи детето, кое е извор на заразата, може да биде навидум здраво пред појавата на симптомите на болеста кај други, заразени деца. Имајќи го предвид фактот дека сепак е потребна поголема количина на вирусот за ширење на заразата, нема големи епидемии со инфективна мононуклеоза.
МАНИФЕСТИРАЊЕ НА БОЛЕСТА
Постои мало клиничко правило за мононуклеозата – колку детето е помало, симптомите и знаците на болеста се послабо изразени.
- Во првите години од животот, инфективната мононуклеоза се манифестира како обична инфекција на горните респираторни патишта: течење на нос, црвено грло – понекогаш со белузлави наслаги, со зголемени вратни лимфни јазли. Често болеста трае неколку денови и поминува, а родителите и да не знаат дека детето прележало инфективна мононуклеоза.
- Кај постарите деца, клиничката слика на болеста е се потешка. Мононуклеозата најчесто почнува со некарактеристични тегоби: слабост, главоболка, мачнина, а по 2-3 дена се јавува висока телесна температура, болка во грлото, зголемување на крајниците – кои се обложени со белузлави наслаги. На вратот најчесто се воочуваат зголемени лимфни јазли, кои често се болни. Секое второ дете со инфективна мононуклеоза има зголемена слезенка, а кај 10-20% од децата, зголемен е и црниот дроб.
Траењето на оваа болест е индивидуално – од неколку недели до еден месец.
Тоа зависи од имунолошката (одбранбената) способност на детскиот организам, но и од возраста на детето. Ретки се инфективните мононуклеози кои траат подолго од четири недели, а тогаш тоа значи дека болеста се искомплицирала.
МОЖНИ КОМПЛИКАЦИИ
Вирусот кој предизвикува инфективна мононуклеоза циркулира низ целото тело, а особено низ лимфното ткиво. Речиси секогаш е присутна блага форма на воспаление на ткивото на црниот дроб, што е проследено со пораст на ензимите кои се наоѓаат во клетките на црниот дроб. Ова вусшност и не е компликација, туку дел од болеста. Хепатитсот е многу редок. Многу ретко, вирусот може да го нападне и срцето, кога се јавува миокардитис. Тогаш детето одеднаш станува малаксало и изгледа многу лошо. Во исклучителни случаи, може да дојде и до компликации на нервниот систем.
