РОДИТЕЛСКА ЗАГРИЖЕНОСТ: Кои ментални заболувања се наследни?

Прво што им паѓа на родителите на памет е: „Што ако сум јас носител? А што ако мојот партнер е носител? Дали треба да се направат дополнителни прегледи? Што ако ова однесување е баш она од што се плашам да не му го пренесам на детето? Кои ментални заболувања се преносливи и постојат ли генетски тестови кои може тоа да го откријат?

Поимот „генетичко тестирање„ на идните родители често им влева страв и доведува до анксиозност. Меѓутоа, не е се причина за вознемиреност и загриженост, но многу е важно да се откријат потенцијалните ризици.

Истражувањата покажуваат дека гените играат голема улога во многу ментални заболувања, вклучувајќи ги и депресијата, анксиозноста, опсесивно-компулсивни пореметувања, хиперкинетичко пореметување (АДХД), биполарни пореметувања и шизофренија.

Од друга страна, работите дополнително се комплицираат затоа што често комбинацијата на наследните особини и факторите на опкружувањето во кое живееме, може да одлучат дали пореметувањето на менталното здравје ќе се манифестира или не. Или, едноставно може да се случи да пренесете наследни особинни на детето кое ќе го направат склоно на депресија, но тоа не значи дека вашето дете ќе страда од депресија. Факторите од окружувањето во кое живеете, како стресот, траумите и меѓучовечките односи, може да влијаат на тоа дали тие особини ќе бидат присутни.

Ова веројатно нема да ве убеди и да ги ублажи вашите стравови. Веројатно ќе сакате нешто сосема јасно ќе докаже, како ДНК анализа и тестови, што вашето дете ќе наследи од вас. За жал, се уште не постојат генетички тестови кои тоа може да го потврдат.

Но, еве што со сигурност се знае за наследната природа на најчестите ментални пореметувања:

  • Опсесивно-компулсивно пореметување – ОКП

Според студии од 2000 година спроведени на Универзитетот Џон Хопкинс, ОКП има силна семејна поврзаност.

Истражувањата покажале дека доколу имате сродство од прво колено (родител, брат или сестра), кои страдаат од опсесивно-компулсивно пореметување, шансите за добивање на оваа болест се за пет пати поголеми отколку кај просечните лица.

  • Анксиозност

Истражувања кои се спроведени на Мафисон Универзитетот во Висконсин, заклучиле дека поголема е веројатноста доколку родителите се анксиозни, и децата да бидат анксиозни.

  • Депресија

Докажано е дека генетичките фактори играат голема улога во одредувањето дали сте склони кон развој на големи депресивни пореметувања. Истражувања кои се спроведувале на близнаци, покажале на семејна наследност од 40 до 50 проценти, а истражувањата спроведени на семејства укажуваат на двојно до четирикратно зголемување на веројатноста за депресивни пореметувања.

  • Хиперкинетичко пореметување (АДХД) 

АДХД исто така има силна генетска врска. Истражувања спроведени на близнаци и на семејства, откриле  60 до 80% наследни особини на лицата со пореметување кај децата и адолесцентите.

 

  • Биполарно пореметување и шизофренија

Научниците од Центарот за генетичка едукција во Австралија велат дека биполарното пореметување или манично-депресивна психоза и шизофренија, докажано имаат генетиски наследни фактори. Ако имате историја на болести во семејството, можноста вашето дете да го развие ова пореметување расте со бројот на заболените членови и нивниот степен на сродност.

Не дозволувајте овие статистики да ве заплашат, доколку имате генетски предиспозиции за некјоа болест или можност да ја пренесете на вашето дете – тоа не значи дека ќе се случи. До пореметување доаѓа со комбинацијата на генетските фактори и факторите од околината, како и нивните константи интеракции.