ПИШУВА:
Катерина Шекеровска-Димовска
katerina@pedijatar.mk
Д-р Сајковски, Педијатар.мк денеска одбележува две години од своето постоење. Кога би се вратиле малку наназад и би направиле една мала ретроспектива, што е она што би го издвоиле во однос на овој медицински портал, посветен на педијатријата како наука за децата?
Д-р сци. Сајковски: Пред се би сакал да ја честитам двегодишнината на ПЕДИЈАТАР.МК, за кој сметам дека прерасна во портал од големо, па дури би рекол од круцијално значење за македонската педијатрија. Искрено, порталот ПЕДИЈАТАР.МК е моето прво секојдневно утринско четиво со кое го започнувам денот. Тоа пред се, заради вонредната професионалност како од педијатриски така и од новинарски аспект. Тоа е портал кој ја доближи педијатријата и аспектите на педијатриската наука не само до медицинските професионалци туку и до сите родители.
Впрочем и структурата на текстовите, авторите на истите и изворите се првокласни и темелени на медицината базирана на докази.
Слободно можам да кажам дека порталот ПЕДИЈАТАР.МК може и треба да биде присутен во секој дом во нашата држава.
Неполна година функционираме под „диригентската палка“ на Ковид-19. Разбирливо и изборот на теми, голем број на текстови се однесуваат токму на коронавирусот, Педијатар.мк ги пренесува најновите истражувања и информации на оваа тема. Што е најважно што треба да се има на ум кога станува збор за Ковид-19 и децата?
Д-р сци. Сајковски: Новата Ковид-19 пандемија прерасна во глобален предизвик на новиот милениум. Навистина се работи за брутален вирус со непредвидлив клинички тек во различни возрасни категории на луѓе. Во тој контекст би сакал да одадам признание на ПЕДИЈАТАР.МК за навистина максимално стручните и професионални текстови во однос на оваа пандемија. Инаку, се изначитавме разни мислења меѓу кои и дека Ковид-19 ги поштедува децата. Тоа, едноставно не е баш така. Имено сите посериозни епидемиолошки студии покажаа дека 8-10% од децата заболени од овој вирус развиваат потешка клиничка слика. За мене како педијатар тоа е сепак релативно висок процент. Иако, не сум многу среќен за изразување во проценти затоа што секое дете е бесценето значаен универзум за своите родители. Мој апел до сите родители е да во максимални можности ги заштитат своите деца. Драги родители, не го потценувајте или уште подобро не си играјте со овој вирус. Казната за несериозен пристап може да стигне во кој било момент.
Кои се Вашите препораки околу зајакнување на имунитетот во смисла на одбрана од инфекциите, па и коронавирусната инфекција? Што е она што топло им го препорачувате и на Вашите најблиски?
Д-р сци. Сајковски: Ова прашање е тесно поврзано со претходното. Имено, наша главна цел во есенските и зимските месеци вон од оваа пандемија, а особено сега кога SARS CoV-2 хара по светот е да се одаде должно внимание во негата и одржувањето на имунолошкиот систем. Притоа треба да се потенцира, за доенчињата треба да се стимулира доењето, да се намали во максимални можности аерозагадувањето во кое влегува и пушењето, да се внесува здрава и органска храна кај децата, да се обезбеди квалитетна физичка активност но и сон и одмор.
Имам впечаток дека клучен проблем сите овие години е недостаток на емпатија кај луѓето на овие наши простори, а тоа посебно се одразува во оваа пандемија. Ширењето на емпатијата и љубовта кон околината е најевтиниот и најдобар начин за одржување на менталното здравје
Со оглед дека на најголем удар се оние деца па и возрасни лица кои имаат имунолошки дисбаланс употребата на имуномодулаторите треба да е внимателно избрана и моделирана според секој пациент поединечно. Мојата круцијална порака во тој смисол е „негувајте го имунолошкиот систем“. Впрочем тој ве штити од сите натрапници како што се вируси, бактерии, фунги, протозои и други микроорганизми, го чисти телото од изумрени клетки и од малигно алтерираните клетки. Имунолошкиот систем е чувар на здравјето на децата, но секако и на возрасните особи.
Се изначитавме разни мислења меѓу кои и дека Ковид-19 ги поштедува децата. Тоа, едноставно не е баш така. Имено сите посериозни епидемиолошки студии покажаа дека 8-10% од децата заболени од овој вирус развиваат потешка клиничка слика. За мене како педијатар тоа е сепак релативно висок процент
Малку се зборува за менталното здравје на децата во услови на пандемија со Ковид-19. Како да се ублажат последиците, кои допрва ќе ги согледаме?
Д-р сци. Сајковски: Асоцијацијата на менталните алтерации и оваа Ковид-19 пандемија по мое лично убедување допрва можеме да ги очекуваме. Но, сметам дека пред се на прв удар се адолесцентите и возрасната популација. Некако по мое лично видување децата подобро се справуваат од своите родители. Инаку, за да ги ублажиме менталните последици треба сите да се свртат кон основната општествена клетка, а тоа е семејството. Дружете се во самото семејство, разговарајте, слушајте музика, пренесете си позитивни мисли и позитивна енергија, но задржете ја претпазливоста од пренос на вирусот. Имам впечаток дека клучен проблем сите овие години е недостаток на емпатија кај луѓето на овие наши простори, а тоа посебно се одразува во оваа пандемија. Ширењето на емпатијата и љубовта кон околината е најевтиниот и најдобар начин за одржување на менталното здравје.
Мој апел до сите родители е да во максимални можности ги заштитат своите деца. Драги родители, не го потценувајте или уште подобро не си играјте со овој вирус. Казната за несериозен пристап може да стигне во кој било момент
Педијатрите препорачуваат да се изнесуваат децата надвор и кого е ладно. Но како да се прави тоа во услови на аерозагадување и се поголем број на заболени лица со Ковид-19? Што им советувате на родителите?
Д-р сци. Сајковски: Да, децата треба секојдневно да се изнесуваат од најмалата возраст. Барем еден час дневно треба да шетаат на чист и здрав простор. За жал аерозагадувањето ни прави голем проблем во тој дел, така што останува, сепак, тие прошетки да се направат надвор од зоната на загадување, односно на повисоки места, паркови и зони каде тоа е мало. Аерозагадувањето станува еден од значајните контрибутивни фактори за појава на низа болести особено на респираторниот систем, па дури влијае експоненцијално и на смртноста од некои болести.
