М-р Светлана Трнинкова: ОСНОВНИ ИНФОРМАЦИИ ЗА МЛАДИТЕ РОДИТЕЛИ: Кои се општите закономерности во психомоторниот развој на детето уште во рана детска возраст

Во првите години детскиот психомоторен развој не се одвива со воедначена и линеарна нагорна прогресија со календарската возраст. Тоа значи дека еден облик на однесување се појавува во еден временски период, еднаш или два пати, а потоа се губи

Децата со иста календарска возраст можат да имаат разлики во психомоторниот развој, но константноста или закономерноста во развојот не се менува. Ова тенденција се запазува на сите возрасти: М-р Светлана Трнинкова, мастер логопед, дипломиран специјален реедукатор - олигофренопедагог
ПИШУВА:
М-р Светлана Трнинкова
Мастер логопед, дипломиран специјален реедукатор – олигофренопедагог

♦♦♦♦♦♦♦

Кога ќе го следиме раниот психомоторен развој на детето во рана детска возраст од една и две години ќе кажеме дека се следат некои општи закономерни правила и времиња, но не можеме да инсистираме на математичка прецизност и точност. Зборуваме за општи карактеристики на психомоторниот развој на децата во рана детска возраст.

Развивањето на нови психомоторни функции кај детето се одвиваат наизменично. Тоа значи дека во одреден временски период една психомоторна фукција доминира во експресијата кај детето, додека другите вештини стагнираат, се повлекуваат. Кај некои деца способноста на проодување и одење значајно е напредна, тие се вешти и спретни, додека говорот стагнира. Кај други деца пак може да биде обратно

Една ваква закономерност или тенденција е интермитентноста. Во првите години детскиот психомоторен развој не се одвива со воедначена и линеарна нагорна прогресија со календарската возраст. Тоа значи дека еден облик на однесување се појавува во еден временски период, еднаш или два пати, а потоа се губи. После неколку денови или недели истиот облик на однесување пак се јавува.

Но интервалите на губење и појавување на еден облик на однесување како детето расте и напредува се повеќе се скратуваат, доаѓа до губење на паузите и се стабилизира еден облик на однесување, навика или вештина.

Со навршени шест месеци детето ја држи главата исправено. Многу често правилното држење на главата се појавува и порано, но дури со полни шест месеци оваа психомоторна способност стабилно се воспоставува. Истото се случува и со способноста на фаќање на некој предмет. Тоа на почеток ќе успее да дофати некој предмет, но во одреден временски интервал оваа способност се губи.

ИНТЕРВАЛИ Интервалите на губење и појавување на еден облик на однесување како детето расте и напредува се повеќе се скратуваат, доаѓа до губење на паузите и се стабилизира еден облик на однесување, навика или вештина

Една исто така значајна особина на психомоторниот развој е и алтернативноста во развојот. Развивањето на нови психомоторни функции кај детето се одвиваат наизменично. Тоа значи дека во одреден временски период една психомоторна фукција доминира во експресијата кај детето, додека другите вештини стагнираат, се повлекуваат. Кај некои деца способноста на проодување и одење значајно е напредна, тие се вешти и спретни, додека говорот стагнира. Кај други деца пак може да биде обратно. Се добива впечаток како да детето плански и систематски ги развива своите способности и вештини.

Трета закономерност во детскиот психомоторен развој е константноста во редоследот на психомоторниот развој. Децата со иста календарска возраст можат да имаат разлики во психомоторниот развој, но константноста или закономерноста во развојот не се менува. Ова тенденција се запазува на сите возрасти.

Што ова значи поедноставено за родителите? Детето на двегодишна возраст црта хоризонтални и вертикални линии и умее да нацрта крст. На тригодишна возраст умее да нацрта круг, нешто покасно квадрат, а попосле неколку години и ромб. Ако умее да нацрта ромб, тоа сигурно ќе знае да нацрта и квадрат и круг. Во воочување на сличности и разлики помеѓу некои предмети, и тука постојат некои закономерности и непроменет редослед. Детето најпрво ги воочува разликите помеѓу два предмети, а потоа сличностите помеѓу два предмети. Еден постојан редослед има и во следењето со поглед на предмет кој се движи. Детето најпрво ги воочува предметите кои се движат по хоризонтална, па вертикална линија, а најпосле по кружна линија.

Сите овие горенаведени законитости во психомоторниот развој на детето имаат големо значење во следењето и дијагностицирањето на детето и при изработка на материја на тестови и прилагодени дидактички материјали.

◊◊◊◊◊◊◊

ПОВЕЌЕ СТРУЧНИ ТЕКСТОВИ ОД М-Р СВЕТЛАНА ТРНИНКОВА, МАСТЕР ЛОГОПЕД ПРОЧИТАЈТЕ НА СЛЕДНИОВ
ЛИНК