Деца и екрани: Дали е време за дигитален детокс?

Со оглед на се почестите загрижувачки податоци, детските психијатри објаснуваат на кои се начини прекумерното седење пред екраните влијае на децата, но и советуваат како да се борите против електронската зависност.

Просечно дете поминува седум часа на ден гледајќи во екран, било да станува збор за компјутер, мобилен телефон, таблет или телевизија. Станува збор за многу долго време, со оглед дека препорачаното време е најмногу два часа на ден.

Бебињата, веќе од осум месеци знаат да користат мобилен телефон, а 90% од децата од предучилишна возраст сами бираат медиумски содржини.

Според д-р Викторија Данкли, предолгото време поминато пред екраните влијае на децата, така што тие стануваат зависни, уморни и раздразливи, страдаат социјално, физички и академски.

Предолгото седење пред екраните може на детето да влијае на следниве начини:

Не може да спие навечер. Двочасовното користење на мобилен телефон или таблет на максимална јачина на осветлување може да го потисне мелатонинот – хормонот на спиење кој е многу важен за внатрешниот часовник на човекот. Еднаш кога внатрешниот часовник ќе се поремети, може да се појави нерамнотежа на хормоните и воспаление на мозокот.

На детето му треа поголем поттик за да искуси задоволство. Поради играњето игри, децата се чувствуваат многу добро, а со тоа се намалува задоволството во реалниот живот, односно системот на награди станува помалку чувствителен.

Детето може да развие проблеми со вниманието и концентрацијата. Децата кои се зависни од екрани, често не може да се фокусираат на други активности, како играње надвор или со други деца. Се останато го прават незаинтересирано, само чекајќи го времето кога повторно ќе се вратат на својот уред.

Детето може да искуси големи промени на расположението. Ако изразите незадоволство околу нивното време поминато пред екранот, може да заземат силен одбранбен став. Ако, сепак се обидете да им го земете мобилниот или да им го ограничите времето поминато пред телефон, може да станат борбени и непријателски расположени.

Детето може да развие прекумерна тежина. Ако детето константно седи и речиси не се движи, значи дека не е физички активно и нема прилика за согорување на калориите. Може да носи и нездрав избор околу храната.

Понекогаш симптомите предолго поминато време пред екран може да бидат погрешно протолкувани како депресија, биполарно пореметување или ADHD.

Колку телевизија е премногу?

Д-р Данкли ги советува родителите кои имаат ваква ситуација дома, да се обидат да спроведат “електронско гладување“ неколку недели или барем една седмица, за да се одмори нервниот систем на детето. Таквите интервенции може да помогант да се нормализира циклусот на спиење, да се подобри расположението на детето, да му помогне на детето околу вниманието и концентрацијата, и секако да се зголеми физичката активност. Без телевизија, мобилен или таблет, детето повторно ќе ужива во работите во кои некогаш уживало, како имагинарно и креативно играње, природата и ќе стане посреќно и подружељубиво.

Еднаш кога мозокот ќе се “ресетира“, родителите можат полесно повторно да воведат време пред акраните, тестирајќи го времетраењето кое детето може да го поднесе без да повторно дојде до нездраво однесување.