Кашлањето е всушност рефлекс – одбранбен механизам која која сака да го “избрка“ проблемот од дишните органи. Нешто (секрет, воспаление, тужо тело…) што се наоѓа во дишните патишта ги надразнува посебните нервни завршетоци (таканаречени рецептрои за кашлање) кои ги има речиси секаде во слузницата на дишните органи (во носот сличните нервни завршетоци започнуваат кивање). Тие преку посебните нервни патишта доведуваат првенствено до длабоко вдишување, а потоа и до силно и звучно издишување – кашлање. Доколку проблемот која започнал, рефлексот не го реши веднаш, кашлицата се повторува и на сите им е јасно дека детето има проблем.
Кога дете искашлува, капките секрет од дишните патишта летаат со брзина од 150 км/час, па кашлицата има и епидемиолошко значање – микроорганизмите од едно дете лесно се шират кон останатите и така проблемот се усложнува.
Детето може да кашла поради обично гребење на грлото, но и поради воспаление на белите дробови, па спектарот на неговите причинители е поврзан и со видовите на кашлица кај децата. Сепак, овие видови мора да се замт предви условно, бидејќи често се случува различни видови кашлица да се комбинираат во рамките на иста болест кај едно дете.
Кој видови кашлица се јавуваат кај децата
Сува или надразнувачка. Ова е дефинитивно најчестиот тип на кашлица кај децата! Кај повеќето деца таа е предизвикана од “слевање“ на секретот од носот низ грлото. Во целиот систем на дишните органи се наоѓаат споменатите нервни завршетоци кои започнуваат рефлекс на кашлање, но тие се особено “густи“ во грлото и во душникот. Кога секретот од носот ќе се слее и насобере, почнува кашлицата. Таа е упорна, сува и доведува до поголемо оштетување на слузокожата на грлото и душникот, па овој маѓепсан круг само ја влошува состојбата на детето. На почетокот кашлицата е влажна, па родителите мислат дека детето има што да исфрли. Но, набрзо се гледа дека станува збор за класичен надразнувачки феномен.
Постојат респираторни вируси кои покрај создавањето на секрет, директно ја “соголуваат“ слузокожата на горните дишни органи, па се јавува овој тип на кашлица.
- Воспалението (вирусно и бактериско) на горните дишни респираторни патишта е најчеста причина за надразнувачка кашлица.
- Поретко се среќава изолирано воспаление на белодробната обвивка (плевртитис) која исто така е полна со рецептори за кашлање и детет упорно (речиси непрекинато) кашла. Овој вид на воспаление речиси секогаш е придружено со воспаление на белите дробови, па се јавува и продуктивна (влажна) кашлица.
- Туѓо тели е ретка причина за појава на надразнувачка кашлица. Вообичаено парче храна (дел од кикирика или друго мало тврдо парче храна), се вдишува во горните дишни патишта и тогаш доаѓа до драматична ситуација. Детето упорно кашла, тешко и неправилно дише, а голема количина секрет излегува од устата, а често и преку носот. Кај тешките форми се јавува и синило (цијаноза) на устата, што е лош знак. Ова е итна состојба која наложува детето веднаш да се однесе во болница.
