ПИШУВА:
Д-р Олгица Николовска,
специјалист педијатар – неонатолог
ONE Hospital – Тетово
♦♦♦♦♦♦♦
Со првиот роденден се завршува и големата епопеја на внесување на цврста храна. Завршена е фазата на навикнување на вкусови и мириси и детето веќе ги познава сите видови на храна. Настапува период на „усовршување“ во кој ќе се зацврстат добри и здрави навики на исхрана.
И сега е потребно внимание за квалитетот на исхраната, да се дава храна која е добра за раст и развој на детето (храна без адитиви и токсини) затоа што овие супстанции детскиот организам не може да ги елиминира и тие се таложат во организмот негативно влијаејќи на здравјето и развојот на детето. На оваа возраст детето треба да има 4 оброци дневно и тоа доручек, ручек, ужина и вечера.
Во разновидната исхрана на детето и создавањето на силен имунолошки систем значајна улога има МЛЕКОТО. На оваа возраст детето продолжува со мајчино млеко ако е тоа возможно и ако мајката има се уште млеко во дојките и тоа заради сите предности кои ги има мајчиното млеко: содржи белковини, есенцијални аминокиселини, витамини, минерали, масти ,олигоелементи и пред се имуни тела, ензими, пробиотици, имуноглобулини. Доколку мајката нема млеко детето треба да внесува 500 до 700 мл млеко дневно. Препораките на СЗО и педијатриската Асоцијација се до 3-годишна возраст детето да прима адаптирано млеко, а не кравјо млеко кое е многу богато со протеини и сол со што го оптеретува непотребно ГИТ и бубрезите, а притоа сиромашно со железо, цинк, витамин Е и есенцијални масни киселини
Здрава храна која треба да се фаворизира се свежо овошје и зеленчук, здрави грицки (суво овошје, интегрални грицки), посно месо, риба, јајца, сирење.
Храна која треба да се избегнува е брза храна, чипсови, пржена и похувана храна, треба да се дава ограничен внес на сокови, колачи, торти и чоколади.
При крајот на 12. месец кога детето веќе јаде разноврсна храна, тоа од фаза на доенче преминува во фаза на мало дете (1-3 години). Тоа е чуствителна возраст кога се формира основа за правилен однос према храната кој детето ќе го има како возрасна особа. На тој начин од најрана возраст се прави превенцијата на дебелината, болести на срцето и крвните садови, дијабетес и други болести врзани за појава на болести заради лоша исхрана. Притоа треба да имаме секогаш на ум дека добрите навики за исхрана првенствено се стекнуваат на фамилијарната трпеза, во градинки и училишта каде се поттикнува правилната и здрава исхрана.
Една од најголемите придобивки на правилната исхрана кај малото дете е добриот имунолошки развој и капацитет со кој ќе може детето да се спротивстави и одбрани од голем број на вируси, бактерии, нечист воздух, алергии. Со правилната исхрана која во себе содржи витамини, минерали, олигоелементи кои придонесуваат за правилен раст и развој како физички така и психички. Калорискиот внес на оваа возраст треба да биде 100 кал./кг тт (спрема конституцијата на детето и физичка активност).
Во разновидната исхрана на детето и создавањето на силен имунолошки систем значајна улога има МЛЕКОТО. На оваа возраст детето продолжува со мајчино млеко ако е тоа возможно и ако мајката има се уште млеко во дојките и тоа заради сите предности кои ги има мајчиното млеко: содржи белковини, есенцијални аминокиселини, витамини, минерали, масти, олигоелементи и пред се имуни тела, ензими, пробиотици, имуноглобулини. Доколку мајката нема млеко детето треба да внесува 500 до 700 мл млеко дневно. Препораките на СЗО и педијатриската Асоцијација се до 3-годишна возраст детето да прима адаптирано млеко, а не кравјо млеко кое е многу богато со протеини и сол со што го оптеретува непотребно ГИТ и бубрезите, а притоа сиромашно со железо, цинк, витамин Е и есенцијални масни киселини.
Адаптираното млеко е одличен извор на протеини, калциум и фосфор и витамини од групата Б. Присуството на витамин Д3 обезбедува подобра апсорпција на калциум и негово вградување во коските, стимулира развој на силни и здрави коски и мускулатура. Витамините А, Е и Ц имаат силно оксидативно дејство, железо кое придонесува да не се развие анемија кај детето, а воедно придонесува за нормално функционирање на имунолошкиот систем.
Најважно од се е ДА СЕ ОБЕЗБЕДИ РАЗНОВИДНА, ДОБРО ИЗБАЛАНСИРАНА И БИОЛОШКИ ВРЕДНА ХРАНА секој ден за нормален раст и развој на секое дете.
