ПИШУВА:
М-р Ивана Урдаревиќ
логопед
♦♦♦♦♦♦♦
Социогена патологија на говорно-јазичната комуникација
Под социогена патологија на говорно-јазична комуникација се подразбира состојба на успореност или задоцнетост во развојот на способноста на вербалната комуникација поради влијание на средината.
Според Mysak постојат четири примарни етиолошки фактори на оваа патологија:
- Недостаток на стимулација
- Несоодветна стимулација
- Редукција на мотивација за комуникација
- Несоодветно наградување на децата за говор
Социокултурна депривација или запуштеност подразбира дека говорот на децата се одвива под намалени позитивни влијанија од околината или во потполно отсуство на воспитни фактори
Покрај овие фактори се наведуваат и следните:
- Раѓање на братче или сестриче
- Инцидент
- Шок
- Родителска реакција
За развој на говорот и усвојување на јазикот, неопходно е детето да биде изложено на влијание од средината во која живее. Децата не го усвојуваат говорот самостојно, развојот на говорот и неговото усвојување се формираат низ интеракција на родителите со децата, пред се, на мајката со детето. Во семејството детето добива мотивација да зборува, за својот речник добива сиромашен или побогат поттик. Во врска со изговорените зборови тоа е наградувано, казнувано, доживува рамнодушност, можност и идентификација со оние личности кои се најбитни за него. Така во семејството се обединуваат спознајните елементи на учење со емоционалните мотиви за учење.
Во семејството детето добива мотивација да зборува – за својот речник добива сиромашен или побогат поттик
Широката социјална средина го детерминира семејниот јазик, изговор, богатство на детскиот речник, структурата на реченицата, вредност која му се придава на говорот. Кога детето тргнува во предучилишна установа или во училиште со себе ја носи јазичната структура која ја има стекнато во околината.
Говорот и социокултурната депривација – запуштеност
Социокултурна депривација или запуштеност подразбира дека говорот на децата се одвива под намалени позитивни влијанија од околината или во потполно отсуство на воспитни фактори.
Веќе во прелингвалната фаза на говорот се чуствува намалена зачестеност и разновидност кај децата и намален баблинг во семејната средина, кај децата на презафатените и несовесни родители кај кои и подоцнежниот развој е значајно успорен. Говорот на децата кои живеат во неповолна социокултурна средина е со оскуден и поинаков речник, недоизградени поими, кратки реченици, ограниченост во изразувањето итн.
Говорниот дефицит и специфичноста на говорното изразување, настанати како последица на социокултурната депривација, можат значајно да го отежнат привикнувањето на училиштето и успешноста во учењето. Поради тоа неопходна е зголемена работа и соодветен емоционален контакт со таквите деца, за да ги преминат споменатите тешкотии.
◊◊◊◊◊◊◊
ПОВЕЌЕ ОД ИСТИОТ АВТОР, М-Р ИВАНА УРДАРЕВИЌ:
- Аудитивна протеза (помагало) – средство за помагање или враќање на функцијата на слушање кај лица со редукција во слухот
- Ротацизам и ламбдацизам – едни од најчестите фонолошко-артикулациски нарушувања
- Поголем број од децата со дизартрија уште од најрани денови имаат потешкотии во процесот на земање храна
- Музичко-ритмички вежби како помош во третман на спор говор кај децата – брадилалија
- Расцепи на усната и непцето – релативно чести вродени аномалии на лицевовиличната регија
- Дали и вашето дете страда од дефицит на внимание со хиперактивност – Хиперкинетски растројства (АДХД)
- Отстранувањето на третиот крајник не значи и дефинитивно решение на зборувањето преку нос
- И доживеан страв може да доведе до пелтечење
