ПИШУВА:
Д-р Роберт В. Френк Џуниор,
специјалист по детски инфективни болести
♦♦♦♦♦♦♦
Птиците можат да се разболат од птичји грип (познат и како H5N1 птичји грип или авијарна инфлуенца). Но, дали може да влијае врз вашето семејство? Еве што треба да знаат родителите за птичјиот грип и како да превенираат изложеност.
Што предизвикува птичји грип?
Птичјиот грип е предизвикан од авијарни инфлуенца вируси тип А, вклучувајќи го и авијарниот грип тип А (H5N1), кој циркулира во САД. Овој вирус е познат по тоа што заразува птици низ целиот свет.
Дали птичјиот грип ги разболува само птиците?
Птичјиот грип е чест кај дивите птици, особено водните птици како патки и гуски. Тој лесно се шири преку заразени птици кои го носат вирусот во својата плунка, носен секрет и измет.
Кога болните птици летаат надвор, вирусот може да се прошири преку нивниот измет на фармите и во дворовите со домашни птици. Ако вашето семејство чува птици како миленици или на мали фарми, и тие се изложени на ризик.
Родителите треба да имаат предвид дека, генерално, птиците носат многу болести покрај птичјиот грип. Најдобар начин да се избегне зараза е да се осигурате дека децата ги мијат рацете со сапун и вода откако ќе бидат во близина на која било птица или нејзин измет
И други животни можат да заболат од птичји грип. Во 2024 година, птичјиот грип беше откриен кај млечни крави во неколку држави. Тоа беше прв пат овој вирус да биде пронајден кај крави.
Неколку мачки на фарма во Тексас починаа откако пиеле сурово млеко од заразени крави. Заразени мачки што живееле внатре, исто така, починаа откако јаделе контаминирана сурова храна за миленици. Во јануари 2025 година, тестирањето потврди дека птичјиот грип бил причина за смртта на фламинго и фока во зоолошката градина во Чикаго.
Може ли птичјиот грип да се пренесе од животни на луѓе?
Птичјиот грип може да се пренесе од животни на луѓе. Од минатата пролет, во САД биле регистрирани повеќе од 60 случаи на луѓе заразени со птичји грип, вклучувајќи и две деца.
Првото дете, кое беше позитивно на тестот во ноември 2024 година, имаше благи симптоми и беше третирано со антивирусен лек против грип. Второто дете, кое беше позитивно на тестот во јануари 2025 година, исто така имаше благи симптоми, вклучувајќи треска и конјунктивитис. Кон крајот на 2024 година, 13-годишен канадски тинејџер со птичји грип беше хоспитализиран со сериозни симптоми.
Птичјиот грип може да се пренесе од животни на луѓе
Во јануари 2025 година, едно лице од Луизијана хоспитализирано со птичји грип почина. Станува збор за лице постаро од 65 години, кое се заразило по контакт со домашни птици и диви птици.
Повеќето инфекции се регистрирани кај луѓе кои работат со млечни крави или живина, но во најмалку три случаи, изворот на заразата останува непознат.
Досега, ниту едно од заразените лица не го пренело птичјиот грип на други луѓе. Здравствените експерти внимателно следат дали ќе има промени во начинот на ширење на вирусот, особено кај луѓето кои имаат контакт со млечни крави и живина. Тие ги советуваат сопствениците на домашни стада, ловците и сите што имаат контакт со птици или други потенцијално заразени животни да се заштитат.
Кои се симптомите на птичјиот грип кај луѓето?
Кај луѓето, симптомите на птичјиот грип можат да вклучуваат:
- треска,
- кашлица,
- воспалено грло,
- болки во мускулите,
- пневмонија,
- недостаток на воздух,
- отежнато дишење,
- акутен респираторен дистрес,
- респираторна слабост,
- гадење,
- болки во стомакот,
- дијареја,
- повраќање и
- понекогаш невролошки промени (променета ментална состојба, напади).
Дали вакцината против грип нè штити од птичјиот грип?
Сезонската вакцина против грип нема да спречи инфекција со птичјиот грип. Годишната вакцина против грип штити од три типови на вируси што најчесто циркулираат кај луѓето. Ризикот од заразување со сезонски грип е многу поголем, затоа вакцинирањето против грип се препорачува за сите над шест месеци.
Може ли птичјиот грип да се пренесе преку месо од живина или млечни производи?
Нема ризик од зараза со птичји грип преку термички обработено месо од живина (пилешко, мисиркино, паткино).
Нема докази дека вирусот може да се пренесе преку пастеризирани млечни производи.
Дали суровото млеко е безбедно за пиење?
„Суровото“, непастеризирано млеко може да содржи опасни микроорганизми, како што се H5N1 птичји грип, салмонела, Escherichia coli и листерија, кои претставуваат сериозен здравствен ризик. Пастеризацијата е процес што ги уништува штетните бактерии со загревање на млекото на одредена температура за одредено време.
Здравствените власти долго време советуваат да не се пие сурово млеко, кое не е пастеризирано. Сепак, суровото млеко сега може да биде дополнително ризично поради можното пренесување на вирусот H5N1.
Дали јајцата се безбедни за јадење?
Термички обработените јајца се безбедни за јадење, бидејќи топлината ги уништува сите вируси и бактерии. Микробите кои можат да нè разболат се наоѓаат на лушпата од јајцето.
Салмонела, Campylobacter и други бактерии навлегуваат на лушпата од јајцето од птичјиот измет. Живината често ги носи овие бактерии. (Затоа здравствените експерти нè советуваат да избегнуваме да јадеме сурови јајца и да избегнуваме да го лижеме садот кога правиме тесто за колачи или торти!)
Што е со јајцата од кокошки во дворот?
Јајцата од самопослуга се мијат пред да се стават во нивните картонски кутии.
Ако вашето семејство има живина во дворот, внимавајте внимателно да ги исчистите јајцата со фина шмиргла, четка или крпа за да ги отстраните бактериите од нивните лушпи. Не мијте ги топлите, свежи јајца бидејќи постудената вода може да ги провлече бактериите во јајцето низ ситните пори во лушпата. Други здрави навики вклучуваат одржување на чист кокошарник, често собирање јајца и фрлање на испуканите собрани јајца.
Запомнете
Семејствата треба да имаат предвид дека, генерално, птиците носат многу болести покрај птичјиот грип. Најдобар начин да се избегне зараза е да се осигурате дека децата ги мијат рацете со сапун и вода откако ќе бидат во близина на која било птица или нејзин измет.
Набљудувајте ги децата кога се во контакт со птици и потсетувајте ги да не ги тријат очите, ниту да го допираат носот или устата додека допираат птици или нивен измет. Кажете му на вашето дете да не допира, не зема во раце и не преместува болна или мртва птица. Наместо тоа, треба да извести возрасен, за случајот да биде пријавен. (Извор: ААП)
