ПИШУВА:
Д-р Ланре Омојокун Фалуси, педијатар
член на Американската академија за педијатрија (ААП)
♦♦♦♦♦♦♦
Есента го означува почетокот на сезоната на настинки и грип. Ова значи дека децата ќе се соочат со поголем ризик да се разболат. Респираторните вируси обично се виновниците, а симптомите што ги предизвикуваат може да направат вашето дете да се чувствува мизерно.
Што можете да направите за да ги ублажите болките, шмркањето и треската за состојбата на вашето дете да се подобри? Еве подетален поглед на вирусите кои предизвикуваат настинки и грип и корисни совети за лекување на вашето дете дома, главно без лекови.
Вирусите зад симптомите на настинка
Вирусите кои предизвикуваат настинки и грип напредуваат на ладен и сув воздух. Ова може да објасни зошто има посебна сезона кога сме поранливи на нив. Есента и зимата често се сметаат за најдобро време за настинки и грип, но некои вирусни заболувања се зголемуваат и напролет.
Повеќето деца се опоравуваат од настинки во рок од 7 до 10 дена. Грипот може да помине побрзо, често во рок од 5 дена. Но, бидејќи овие болести се многу заразни, децата не треба да одат на училиште, на заеднички настани или во игротеки додека не поминат повраќањето и дијарејата, додека не поминат најмалку 24 часа од подобрување на кашлицата и немаат треска најмалку 24 часа
Повеќето настинки се предизвикани од риновируси, кои можат да доведат до:
- Кивање, шмркање;
- Кашлица;
- Затнат нос или течење на носот;
- Главоболка;
- Болки во телото;
- Поспаност;
- Болки во грлото;
- Насолзени очи;
- Ниска треска (околу 37.5°C до 37.9°C);
- Грозница.
Децата со инфекции предизвикани од не-полио ентеровирус или аденовирус може да имаат некои од овие симптоми, но исто така може да искусат:
- Дијареја;
- Повраќање;
- Гадење;
- Болка во стомакот;
- Црвенило на очите;
- Осип на кожата.
Дали е грип?
Инфлуенца или накратко „грип“ се активира од вирус кој ги инфицира носот, грлото и белите дробови. Двата главни типа на вирус на грип (А и Б) предизвикуваат сезонски епидемии на грип секоја година.
Ако вашето дете има сезонски грип, може да искуси:
- Треска или грозница (иако не секој случај на грип предизвикува треска);
- Кашлица;
- Болки во грлото;
- Течење или затнат нос;
- Болки во мускулите и телото;
- Главоболки;
- Замор;
- Повраќање;
- Дијареја.
Овие симптоми може да бидат предизвикани и од хуманиот вирус на параинфлуенца, кој може да предизвика дополнителни проблеми како болка во увото, раздразливост и намален апетит.
Безбедни, едноставни начини да му помогнете на вашето дете да се чувствува подобро кога е болно
Настинките и грипот се чести во детството, делумно поради тоа што имунолошкиот систем на вашето дете сè уште се развива. Во повеќето случаи, времето е најдобриот третман. Во меѓувреме, еве неколку едноставни начини како да му биде на вашето дете поудобно додека да оздрави.
- Размислете за намалување на температурата. Не треба да се лекува секоја покачена температура, но ако вашето дете не може да спие, ацетаминофен или ибупрофен можат да помогнат. Следете ги внимателно упатствата на пакувањето за да бидете сигурни дека ја давате вистинската доза. Ако вашето дете не може да задржи храна и течности, може да помогне супозиторијата. (Никогаш не давајте му на вашето дете аспирин за треска или болка, бидејќи тоа може сериозно да му наштети на неговото здравје.)
- Одржувајте го вашето дете хидрирано. На децата кои се борат со настинка или грип им се потребни многу течности, особено ако се присутни дијареја и повраќање. Пијалаците со електролити можат да помогнат во враќањето на минералите што му се потребни на телото на вашето дете. Откако ќе успеат да ги задржат храната и течностите, можете да се префрлите на обична вода. Топлите течности како топла вода со лимон, супа и чај без кофеин се двоен лек, бидејќи ги надополнуваат течностите и ги олеснуваат болките во грлото.
- Олеснете го шмркањето без употреба на лекови. Малите носенца ќе се чувствуваат многу подобро откако нежно ќе ја отстраните конгестијата со назален аспиратор. Капките со солена вода, спрејови или средства за испирање често се дел од оваа терапија и може да се користат за да помогнат во чистењето на носните пасуси. Овие лекови се безбедни за употреба повеќе пати на ден.
Внимавајте на вашето дете кога ќе се појават симптоми на настинка или грип, особено ако вашето дете има астма или историја на проблеми со дишењето како бронхитис или пневмонија. Децата со ослабен имунолошки систем или оние кои земаат орални стероиди, исто така, треба да се следат повнимателно
- Посегнете по мед наместо по сируп против кашлица. Постојат многу лекови без рецепт за лекување на детската кашлица, но здравствените експерти укажуваат на придобивките од медот за деца над 1 година. Овој едноставен третман делува така што го смирува грлото на вашето дете и ги обложува рецепторите за кашлица. Растворете половина до полна лажичка пастеризиран мед во топла течност за вашето малечко да голтне. Постарите деца можат да земаат мед директно од лажичка на секои 2 часа. Погрижете се забите на вашето дете да се измијат потоа за да се избегне нивно расипување, особено пред спиење.
- Користете овлажнувач на воздух со ладна магла. Одржувањето на влажноста во просторијата на вашето дете може да помогне во ублажување на затнатиот нос и сувата кашлица. Ладниот, влажен воздух исто така го разредува слузот, што го олеснува искашлувањето. Редовно чистете го овлажнувачот за да спречите појава на мувла, бактерии или насобирање на минерали.
- Испробајте ментол маст за ублажување на ноќните симптоми. Ова е безбеден, проверен начин за ублажување на болките и кашлицата, особено ноќе. Ментолот – ароматичната, освежувачка состојка во маста – помага да се отворат носните канали, што овозможува полесно дишење на вашето дете. Нанесете маст на градите на вашето дете, оставајќи ја облеката лабава, за пареата да стигне до носот и грлото додека спие. Како и со секој лек, прочитајте ги и следете ги упатствата внимателно.
Колку долго децата треба да останат дома со настинка или грип?
Повеќето деца се опоравуваат од настинки во рок од 7 до 10 дена. Грипот може да помине побрзо, често во рок од 5 дена. Но, бидејќи овие болести се многу заразни, децата не треба да одат на училиште, на заеднички настани или во игротеки додека не поминат повраќањето и дијарејата, додека не поминат најмалку 24 часа од подобрување на кашлицата и немаат треска најмалку 24 часа.
На децата кои се борат со настинка или грип им се потребни многу течности, особено ако се присутни дијареја и повраќање. Пијалаците со електролити можат да помогнат во враќањето на минералите што му се потребни на телото на вашето дете
Кога треба да се јавам кај докторот на моето дете?
Внимавајте на вашето дете кога ќе се појават симптоми на настинка или грип, особено ако вашето дете има астма или историја на проблеми со дишењето како бронхитис или пневмонија. Децата со ослабен имунолошки систем или оние кои земаат орални стероиди, исто така, треба да се следат повнимателно.
Одете во најблискиот оддел за итни случаи ако вашето дете:
- Не може да се остане будно;
- Премногу е слабо за да се движи или стои;
- Се бори за секој здив или има силно отежнато дишење;
- Се бори да плаче или да зборува.
Веднаш стапете во контакт со вашиот педијатар или матичен лекар ако детето има:
- Тешко повраќање или дијареја која трае повеќе од 8 часа;
- Без урина најмалку 8 часа или темна урина, сува уста и отсуство на солзи;
- Болка во стомакот кога не повраќа;
- Треска од 40°C или повисока (или треска од 38°C или повисока кај дете помало од 3 месеци);
- Треска која трае пет или повеќе денови;
- Остри звуци или визинг при дишење;
- Дишење многу побрзо од нормалното;
- Усните или лицето стануваат сини за време на кашлање.
На бебињата под 12 месеци можеби ќе им треба лекарска нега ако повраќаат по две или повеќе хранења (настрана од нормалното плукање), ако се борат да дишат или имаат течна столица која трае повеќе од еден ден. Ако сте загрижени, не чекајте – повикајте го вашиот педијатар за помош.
Нешто за КОВИД-19, РСВ и парвовирус
Симптомите на настинка и грип исто така може да бидат знаци на посериозни болести како што се:
- Респираторен синцицијален вирус (RSV), кој е чест кај бебињата и малите деца;
- КОВИД-19, кој има тенденција да биде поблаг кај децата, но може да доведе до сериозна болест;
- Човечкиот парвовирус Б19 може да предизвика светлоцрвен осип на образите, придружен со симптоми на настинка или грип и болки во зглобовите.
Запомнете:
Како и секогаш, вашиот педијатар е подготвен да помогне кога вашето дете е болно. Следете ги вашите инстинкти и консултирајте се со докторот на вашето дете секогаш кога сметате дека на вашето дете можеби му треба повеќе од советите за нега на настинка и грип споделени овде.
(Извор: Американска академија за педијатрија ААП)
